اخلاقی

بسم الله الرحمن الرحيم

در مبحث گذشته بيان كرديم که دو مطلب از صدر روایت قابل تامل است اولین مطلب این است که در خدمت یک استاد راهنما قرار بگیریم چنانکه عنوان بصری پیرمرد ۹۴ سال خود را تحت تربیت مالک بن انس قرار داده بود و مطلب دوم اینکه انسان در تربیت نفس معنوی خود تحت تربیت استادی کامل باشد وقتی جناب عنوان بصری از حضور امام صادق علیه السلام در مدینه با خبر شد مالک بن انس را رها کرد و به خدمت امام مشرف شد تا از محضر استاد كامل بهره ببرد. انسان در هر کاری نیازمند استاد است و بدون استاد نمي تواند به نتیجه مطلوب دست یابد این استاد می بایست انسانی کامل باشد و بالاترین استاد خود حضرت حق تعالي می باشد در قرآن کریم آمده است “ان هذه القران یهدی للتی هی اقوم” بهترین راهنما خداوند است که از طریق ارسال پیامبر و فرستادن کتاب یعنی قرآن بهترین طریق و استوار ترین مسیر را نشان می دهد بعد از خداوند پیامبر و ائمه اطهار علیه السلام می باشد كه انسان را در اين مسير بندگي راهنمايي مي¬كنند. مرحوم قاضی می فرمایند کسی که به استاد کامل دست يافت نصف راه را طی کرده است.
علي اي حال تا به این مطلب حدیث رسیدیم که جناب عنوان بصری مدتی با مالک رفت و آمد داشت تا اینکه امام صادق علیه السلام به مدینه آمد و عنوان بصری به خدمت امام مشرف شد تا با ایشان رفت و آمد داشته باشد لازم به ذکر است که امام صادق علیه السلام در دوران امامت خودشان شدیداً تحت نظر حکومت وقت بود خصوصاً زمان منصور دیوانقي كه نسبت به حضرت ظلم زیادی روا داشت تا آنجا که محل اقامت آن حضرت را سه بار تغییر داد و به همین خاطر رفت و آمد حضرت در اختیار خودشان نبود.

صفحات: 1· 2

بسم الله الرحمن الرحيم

فلسفه آفرینش انسان سلوک معنوی و در نتیجه عبودیت و نیل به درگاه حق تعالی می باشد خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید (و ما خالق من الجن و الانس الا ليعبدون ) جن انس را نیافریده ام جز برای اینکه مرا پرستش کنند امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه شریف می فرمایند برای آنکه مرا بپرستند یعنی برای آنکه مرا بشناسند بنابراین شناخت پروردگار هدف خداوند از آفرینش کائنات است خداوند متعال در حدیث قدسی می فرماید ای انسان همه چیز را برای تو آفریده ام و تو را برای خودم آفریدم در حقیقت معرفت پیدا کردن به این مطلب انسان را به جایگاه خودش در عالم خلقت متوجه می کند.
انسان موجودی است که تمام موجودات عالم صف کشیدن تا به او خدمت کنند بلکه حظ وجودی از او ببرند این انسانی با این جایگاه رفیع برای رسیدن به همان هدف نهایی که عبودیت و معرفت است نیازمند به برنامه دارد قطعاً بهترین راهنما و بهترین برنامه در این نظام انسان کامل است مصداق بارز انسان کامل ائمه اطهار علیهم السلام هستند. و امام صادق علیه السلام یکی از بارزترین انسان های کامل است دارایی خودش را در قالب ادعیه و احادیث به انسان ها ارزانی داشته اند و یکی از احادیث جامع و کامل در خصوص معرفت و انسان سازی حدیث شریف عنوان بصری می باشد.

صفحات: 1· 2

​ 

سیّد الأوصیاء امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند:*ما عبَدتُك خوفاً من نارك و لا طمعاً في جنّتك بل وجَدتُك أهلاً للعبادة فعبَدتُك*

یعنی:

تو را از بیم آتش و به امید بهشت پرستش نمی‌کنم، بلکه تو را شایسته‌ی پرستش یافتم و پرستشت می‌کنم.
و شیخ بهائی در «نان و حلوا» گوید:
*نان و حلوا چیست ای نیکوسرشت

این عبادت‌های تو بهر بهشت
نزد اهل دین بوَد دین‌کاستن

در عبادت فرد از حق خواستن

استاد حسن زاده آملی:

با رضای محض و تسلیم صرف باید به راه افتاد، اگر دادند متشکر، اگر ندادند، عجله نکن، صابر باش ، آنان که دیرتر می گیرند، پخته تر می شوند، وظیفه ما این است که بنده حلقه بگوش او باشیم و می دانیم که قدمی که در راه او برداشته ایم و نیتی که در این راه نموده ایم و عمل خیری که انجام داده ایم و هر گونه حسابی که در بانک الهی کرده ایم به هدر نخواهد رفت. 

منبع: دلدادگان توحید ص 37

امام صادق علیه السلام :

خودت را به نفع خودت به کار وادار، که اگر چنین نکنی کسی تو را به آن وا نمی دارد.